روغن زیتون اصل چه رنگی است؟ 8 روش تشخیص روغن زیتون اصل

اگر قصد خرید روغن زیتون را دارید بهتر است که با راه های تشخیص روغن زیتون اصل نیز آشنا باشید. از جمله این راه ها می توان به تست حسی محصول و توجه به برچسب محصول و همچنین توجه به قیمت محصول را نام برد. همچنین خوب است که قبل از خرید به برچسب روی کالا و جزئیات آن نیز دقت کنید.

مشخصات روغن زیتون اصل

روغن زیتونِ اصل معمولاً «بکرِ فرابکر (Extra Virgin)» است با اسیدیتهٔ آزاد ≤۰٫۸٪، حاصلِ اولین پرسِ سرد (دمای استخراج زیر ۲۷°C) از میوهٔ سالم، نه تفاله یا حلالی؛ روی برچسبش تاریخ برداشت و روغن‌کشی، محل تولید/مزرعه و رقم زیتون (مثلاً پیکوال، کورونایکی…) ذکر می‌شود و از واژه‌های مبهمی مثل “pure” یا “light” یا «blend» خبری نیست.

عطر و طعمش تازه و زنده است: نت‌های سبز (علف تازه، بادام سبز، برگ گوجه) با تلخی و تندی ملایم تا متوسط (به‌خاطر پلی‌فنول‌ها)؛ نشانه‌های فساد مثل بوی مقوا/موم شمع/کهنگی ندارد. رنگ معیار خوبی نیست (سبز یا طلایی می‌تواند هر دو باکیفیت باشد)، اما بسته‌بندی باید شیشهٔ تیره یا قوطی فلزیِ ضدنور باشد، با درپوش سالم و نگهداری دور از نور و گرما. رسوب سبک در نمونه‌های تصفیه‌نشده طبیعی است، اما کدری شدید یا لایه‌لایه‌شدن غیرمعمول خوب نیست. بهترین کیفیت در ۱۲–۱۸ ماه اول پس از برداشت است؛ وجود گواهی‌هایی مانند PDO/PGI یا آزمایشگاه اسیدیته و پراکسید امتیاز محسوب می‌شود.

راه‌های تشخیص روغن زیتون اصل	توضیحات کوتاه
تست حسی محصول	طعم روغن زیتون اصل کمی تند و تلخ است و باید طعم تازگی و دانه‌های زیتون زیر زبان احساس شود. روغن فاسد یا تقلبی معمولاً طعم چرب و شبیه موم دارد.
توجه به برچسب محصول	برای خرید روغن زیتون فرابکر باید به برچسب‌هایی مانند «EVOO» توجه کنید. از برچسب‌های گمراه‌کننده مثل «سبک» یا «خالص» پرهیز کنید.
توجه به تاریخ تولید روغن زیتون	برای خرید روغن زیتون اصل باید تاریخ تولید روغن را چک کنید. روغن زیتون نباید بیشتر از یک سال از تاریخ تولید آن گذشته باشد.
فریب بسته‌بندی‌های شیک و گران را نخورید	بسته‌بندی‌های شیک یا گران لزوماً نشانه کیفیت نیستند. به جای آن، از بطری‌های شیشه‌ای تیره استفاده کنید که به حفظ کیفیت کمک می‌کنند.
توجه به جزئیات برچسب	برچسب‌های دقیق با اطلاعات کامل از نوع دانه زیتون و روش تولید، نشان‌دهنده کیفیت و اصالت روغن هستند.
توجه به قیمت محصول	روغن زیتون فرابکر معمولاً گران‌ترین نوع است. قیمت‌های پایین‌تر ممکن است نشان‌دهنده تقلبی بودن محصول باشد.
تشخیص روغن زیتون اصل در یخچال	روغن زیتون اصل در یخچال باید منجمد شود. اگر روغن همچنان مایع باقی بماند، احتمالاً با روغن‌های دیگر ترکیب شده است.
تشخیص روغن زیتون اصل در خانه	با آغشته کردن یک فتیله پارچه‌ای به روغن و روشن کردن آن، اگر فتیله مدتی روشن بماند، نشان‌دهنده خلوص روغن زیتون است.

روغن زیتون اصل چه رنگی دارد؟

یکی از راهکارهای ارائه شده برای تشخیص روغن زیتون اصل، توجه به رنگ روغن زیتون اصل و ظاهر آن است؛ اما این روش چندان کاربردی نیست. زیرا رنگ روغن زیتون تابعی از رنگ‌دانه‌های میوه زیتون است. دانه‌های زیتون تازه مقادیر فراوانی کلروفیل و فنوفیتین دارد که عامل اصلی سبز بودن زیتون هستند. این مواد باعث می‌شوند تا رنگ روغن زیتون نیز سبزتر شود؛ اما هرچقدر زیتون‌ها بیشتر می‌رسند، میزان کلروفیل آن‌ها کمتر شده و در عوض میزان کاروتن و زانتوفیل آن‌ها افزایش می‌یابد. رنگ زیتون رسیده نزدیک به طلایی است. در نتیجه رنگ روغن زیتون تولیدی از آن هم زرد و رو به طلایی خواهد بود.

البته اگر رنگ روغن زیتون بیش از اندازه کدر باشد، می‌توان گفت کیفیت روغن تولیدشده چندان خوب نیست. در رابطه با روغن زیتون فرابکر هم هرچقدر رنگ روغن سبز مایل به زرد باشد، کیفیت روغن بهتر است.

نکته دیگر در تولید روغن‌ زیتون‌ تصفیه‌شده است. روغن زیتونی که از فیلترهای تصفیه عبور داده می‌شود، رنگ روشن‌تر و شفاف‌تری خواهد داشت. این مسئله به‌خاطر حذف ذرات جامد زیتون از روغن رخ می‌دهد. پس می‌توان انتظار داشت رنگ روغن زیتون معمولی و تصفیه‌شده شفاف‌تر و روشن‌تر باشد. با این حال فقط از روی رنگ نمی‌توان روغن زیتون اصل را از روغن‌های تقلبی تشخیص داد.

به نقل از سایت doestepa درباره رنگ روغن زیتون فرابکر اصل:

Extra virgin olive oil is a foodstuff that preserves the aroma and flavour of the olive, as well as all its nutritional values. The colour of an olive oil does not guarantee its quality, that is, it is not a requirement or a compulsory characteristic to certify an oil as extra virgin olive oil.

8 راه تشخیص روغن زیتون اصل از تقلبی

چگونه روغن زیتون اصل را تشخیص دهیم؟ وقتی از روغن زیتون تقلبی صحبت می‌کنیم، منظورمان محصولی است که از نظر کیفی، با چیزی که ادعا می‌کند مطابقت نداشته باشد. اغلب تقلب‌ها در تولید روغن زیتون شامل موارد زیر می‌شوند:

• استفاده از برچسب روغن زیتون فرابکر (EVOO) برای روغنی که چربی اشباع بالاتر از 2 درصد دارد و از نظر کیفیت به‌ پای روغن زیتون فرابکر نمی‌رسد.
• روغن‌های زیتونی که با دیگر روغن‌های گیاهی ارزان، مثل روغن سویا یا پالم ترکیب شده و به فروش می‌رسند.
• مواردی که چند روغن زیتون را باهم مخلوط کرده و آن را به‌عنوان یک محصول باکیفیت می‌فروشند.
• فروش روغن زیتون‌های تاریخ گذشته با تغییر تاریخ تولید

راهکارهایی که در ادامه می‌آید، برای تشخیص روغن زیتون‌ اصل از روغن‌های تقلبی مفید خواهد بود. قبل از خواندن آنها پیشنهاد میکنیم ویدئوی زیر را حتما ببنید:

جدول پارامترهای آزمایشگاهی روغن زیتون اصل

شاخص آزمایشگاهی	حد مجاز برای روغن زیتون فرابکر (Extra Virgin)	معنای کیفی	نکته کاربردی
اسیدیته آزاد (Free Fatty Acidity)	≤ 0.8% (بر اساس اولئیک اسید)	هرچه پایین‌تر → تازه‌تر و باکیفیت‌تر	اسیدیته بالاتر نشانه فساد یا کیفیت پایین
عدد پراکسید (Peroxide Value)	≤ 20 meq O₂/kg	میزان اکسیداسیون اولیه	عدد بالا یعنی روغن در معرض هوا/نور خراب شده
K232 (جذب فرابنفش)	≤ 2.5	نشانه وجود ترکیبات اکسیدشده	عدد بالا → کهنگی و کاهش تازگی
K270 (جذب فرابنفش)	≤ 0.22	نشان‌دهنده اکسیداسیون ثانویه	بالا بودن → روغن قبلاً فاسد یا دوباره گرم شده
ΔK (Delta K)	≤ 0.01	خلوص و تقلب	مقادیر غیرعادی → احتمال تقلب در ترکیب
FAEEs (Fatty Acid Ethyl Esters)	≤ 35 mg/kg	نشان‌دهنده کیفیت میوه قبل از روغن‌گیری	بالا بودن → زیتون خراب یا تقلبی

تست حسی محصول

یک راه تشخیص روغن زیتون اصل از تقلبی تست حسی آن است. برای این کار کافی است مقداری از روغن زیتون را بچشید. طعم روغن زیتون اصل کمی تند و تلخ است. همچنین در موقع چشیدن محصول، باید طعم تازگی و دانه‌های زیتون را زیر زبان‌تان احساس کنید. روغن زیتونی که فاسد شده یا تقلبی باشد، معمولاً رنگی کدر دارد و طعم آن چرب بوده و شبیه موم یا مدادهای شمعی است. هنگام چشیدن روغن‌های تقلبی حالت ماسیدگی به دهان دست می‌دهد.

عیوب حسی رایج در روغن زیتون تقلبی یا بی‌کیفیت

مزه روغن زیتون اصل علاوه بر شاخص‌های آزمایشگاهی، باید عطر و طعم سالم و متعادل داشته باشد. وجود هرکدوم از عیوب زیر نشونه‌ فساد یا کیفیت پایین محصول است:

نام عیب حسی	توضیح ساده	تشبیه برای کاربر
Rancid (تند و کهنه)	روغن اکسید شده به دلیل ماندگاری زیاد یا نگهداری بد	شبیه بوی گردوی کهنه یا کره فاسد
Musty (کپکی)	حاصل نگهداری زیتون در محیط مرطوب و کپک‌زده قبل از روغن‌گیری	شبیه بوی انبار نم‌زده یا نان کپک‌زده
Winey–Vinegary (ترشیده/سرکه‌ای)	زیتون‌ها قبل از روغن‌گیری تخمیر شدن	شبیه بوی سرکه یا شراب ترش
Fusty (مانده در مخزن)	زیتون‌ها قبل از روغن‌گیری مدت طولانی در شرایط نامناسب موندن	بوی خمیر ترش یا زیتون له‌شده مانده
Muddy (لجن‌مانند)	نگهداری روغن روی تفاله یا ته‌مانده زیتون	بوی لجن یا ته‌دیگ سوخته با رطوبت
Heated/Burnt (سوخته)	دمای بالا در فرآیند استخراج	طعم روغن سوخته یا غذا بیش از حد سرخ‌شده

توجه به برچسب محصول

برخی از تولیدکنندگان برای ترغیب خریداران از صفت‌هایی مثل «سبک»، «خالص»، «ویژه» و… برای توصیف کیفیت روغن زیتون استفاده می‌کنند. این صفت‌ها گمراه‌کننده هستند و از روی آن‌ها نمی‌توان نوع روغن زیتون و کیفیت آن را تشخیص داد. برای مثال اگر قصد خرید روغن زیتون فرابکر را دارید، بهتر است فقط به سراغ

محصولاتی بروید که روی آن عبارت «فرابکر» یا «EVOO» هک شده است. این استانداردها در بازار پذیرفته شده بوده و قابل سنجش هستند. برای اطمینان بیشتر سعی کنید همیشه از یک زیتون فروشی خوب در تهران خریدهای خود را انجام دهید.

راهنمای خواندن برچسب روغن زیتون اصل

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تشخیص روغن زیتون اصل، توجه به اطلاعات روی برچسب بطریه. یک روغن معتبر معمولاً این موارد رو شفاف اعلام می‌کنه:

مورد روی برچسب	چرا مهمه؟	نکته‌ای که باید دقت کنی
تاریخ برداشت (Harvest Date)	تازه بودن روغن رو نشون می‌ده	بهترین روغن‌ها کمتر از ۱۲–۱۸ ماه از برداشت گذشته باشن
محل تولید/خاستگاه (Origin)	اصالت و کیفیت منطقه‌ای رو مشخص می‌کنه	ذکر دقیق کشور/شهر یا مزرعه امتیاز مثبته
درجه روغن (Grade)	تفاوت بین Extra Virgin, Virgin, Pure و …	برای سلامت، فقط Extra Virgin معتبره
روش استخراج (Cold Press / First Press)	روش فشار سرد کیفیت رو حفظ می‌کنه	دنبال عبارت “Cold Pressed” یا “Cold Extraction” باش
بسته‌بندی (نوع بطری)	محافظت در برابر نور و فساد	بطری شیشه‌ای تیره یا قوطی فلزی بهتر از پلاستیک و شفافه
شماره بچ/کد رهگیری (Batch/Trace Code)	امکان ردیابی و اصالت‌سنجی	با QR Code یا شماره بچ می‌تونی در سایت سازنده بررسی کنی
گواهی‌ها (Certifications)	تضمین کیفیت و اصالت	نشانه‌های PDO، PGI یا گواهی‌های ملی/بین‌المللی رو بررسی کن

توجه به تاریخ تولید روغن زیتون

یک روش تشخیص روغن زیتون اصل چک کردن تاریخ تولید است. برای خرید فقط به محصولاتی اعتماد کنید که از تاریخ تولیدشان نهایتاً یک سال گذشته باشد. اگر محصولی تاریخ تولید نداشت و فقط تاریخ انقضای آن روی بطری هک شده بود، قابل اعتماد نیست.

فریب بسته‌بندی‌های شیک و گران را نخورید

اگرچه قیمت پایین شاخص خوبی برای تشخیص روغن زیتون اصل از تقلبی است؛ اما گران بودن یا استفاده از بسته‌بندی‌های شیک هم به معنای بهترین بودن نیست. اگر با چنین مواردی روبرو شدید، بهتر است حواستان به سایر ویژگی‌ها نیز باشد.

نکته دیگر اینکه بهترین ظرف برای نگهداری روغن زیتون، بطری‌های شیشه‌ای تیره است. تولیدکننده‌ای که این مسئله را در خط تولید خود در نظر نمی‌گیرد، مسلماً تولیدکننده قابل اعتمادی نیست. پس از خرید محصولاتی که بسته‌بندی‌های شیک دارند یا از بطری‌های پلاستیکی بی‌کیفیت استفاده کرده‌اند خودداری کنید.

توجه به جزئیات برچسب

اگرچه این ویژگی برای تشخیص روغن زیتون اصل چندان قابل استناد نیست، اما هرچقدر جزئیات برچسب اطلاعات محصول بیشتر باشد و توضیحات کامل‌تری به خریدار بدهد، امکان اصل بودن روغن زیتون هم بیشتر خواهد شد. بسیاری از تولیدکنندگان اطلاعات کاملی از نوع دانه زیتون، مکان برداشت محصول، زمان برداشت محصول و روش تولید روغن زیتون را روی بسته‌بندی ذکر می‌کنند. دانستن این اطلاعات هم برای خریدار جذاب است و هم باعث جلب اعتماد بیشترش می‌شود. همچنین در نظر داشته باشید که بنا بر مطلب زیر از سایت techqualitypedia یک محصول خوب باید در زمان جا به جایی نیز کیفیت ظاهر خود را حفظ کند:

The product must perform its intended functions over its stipulated life cycle under normal conditions. Many times it is required that the product must be safe in handling and must look attractive.

“محصول باید عملکردهای مورد نظر خود را در طول چرخه عمر تعیین شده خود در شرایط عادی انجام دهد. در بسیاری از مواقع لازم است که محصول در حمل و نقل ایمن بوده و ظاهری جذاب داشته باشد.”

توجه به قیمت محصول

روغن زیتون فرابکر باکیفیت‌ترین نوع روغن زیتون تولیدی است. به همین خاطر بیشترین قیمت را در بین انواع روغن زیتون دارد. پایین‌ترین قیمت روغن زیتون هم به روغن زیتون معمولی و تصفیه‌شده تعلق دارد. با دانستن این چند نکته می‌توانید مقایسه‌ای بین روغن زیتون‌های فروشگاهی انجام دهید. روغن‌هایی که قیمت بسیار پایینی دارند، قابل اعتماد نیستند. البته به روغن‌های گران نیز نباید چشم‌بسته اعتماد کرد. برای خرید بهترین مارک روغن زیتون بهتر است فاکتورهای دیگر را نیز در نظر بگیرید.

گواهی‌ها و مُهرهای معتبر روغن زیتون

یکی از نشونه‌های مهم برای تشخیص اصالت و کیفیت روغن زیتون، وجود گواهی‌های رسمی و مُهرهای نظارتی روی بطریه. این نشانه‌ها به مصرف‌کننده اطمینان می‌دن که محصول از نظر کیفیت، خلوص و فرآیند تولید کنترل شده:

نام گواهی / مُهر	معنی و کاربرد	کجا دیده می‌شه
PDO (Protected Designation of Origin)	نشان می‌ده روغن از منطقه خاص با روش سنتی تولید شده	روی روغن‌های اروپایی (مثل توسکانی ایتالیا)
PGI (Protected Geographical Indication)	کیفیت محصول به یک منطقه جغرافیایی مرتبطه اما انعطاف بیشتری نسبت به PDO داره	کشورهای اتحادیه اروپا
COOC (California Olive Oil Council)	گواهی آمریکایی برای خلوص و کیفیت Extra Virgin	روغن‌های تولید آمریکا (کالیفرنیا)
Organic Certification (USDA / EU Organic)	محصول بدون کود و سم شیمیایی تولید شده	اروپا، آمریکا، بعضی برندهای ایرانی
ISO و HACCP	نشان رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت در تولید	برندهای صادراتی و صنعتی
گواهی ملی ایران	تأیید سازمان استاندارد ایران (استاندارد ۱۴۴۶)	بطری‌های معتبر داخلی

تشخیص روغن زیتون اصل در یخچال

روغن زیتون در دمای یخچال باید منجمد شود. پس برای تشخیص روغن زیتون اصل در یخچال می‌توانید مقداری از آن را درون یک ظرف شیشه‌ای تمیز بریزید و حداقل به ‌مدت یک روز درون یخچال قرار دهید. اگر روغن به‌ حالت جامد در آمد، نشان‌دهنده خالص بودن آن خواهد بود؛ اما اگر همچنان بخش‌هایی از آن یا کل روغن مایع باشد، احتمالاً با دیگر روغن‌های گیاهی ترکیب شده است. همچنین اگر دوست دارید که با طرز تهیه ترشی زیتون آشنا شوید بهتر است که به قسمت مقالات آموزشی سایت مراجعه نمایید.

تشخیص روغن زیتون اصل در خانه

برای تست روغن زیتون اصل در خانه، کافی است یک فتیله پارچه‌ای را به روغن زیتون آغشته کرده و درون ظرفی شیشه‌ای قرار دهید. سپس فتیله را روشن کنید. اگر مدتی فتیله روشن بماند، نشان‌دهنده خلوص روغن زیتون است؛ اما اگر بلافاصله خاموش شود، باید به خلوص آن شک کرد. در ضمن روغن زیتون خالص هیچ دودی در زمان سوختن ایجاد نمی‌کند. سایت epicurious درباره مواد تشکیل دهنده روغن زیتون تقلبی گفته است:

Fake EVOO, in the worst-case (and illegal) scenario, is diluted with a cheap soybean or seed oil or mixed with lower-grade olive oil that’s been chemically refined.

سخن آخر

متاسفانه امروزه برخی از افراد، روغن زیتون تقلبی را به جای روغن زیتون اصل به فروش می رسانند، به همین جهت آشنایی شما با روش تشخیص روغن زیتون اصل امری لازم و ضروری است. نکاتی مانند: رنگ روغن زیتون و بوی آن می توانند به شما به شما در تشخیص روغن زیتون‌های اصل مخصوصا بهترین روغن زیتون ایرانی کمک کند. البته لازم به ذکر است که خرید روغن زیتون از فروشگاه معتبر و یا برند معروف مانند روغن زیتون دلفین، نکته ی مهمی است.

 

سوالات متداول

1- روغن زیتون اصل چه رنگی است؟

روغن زیتون اصل دارای طیف رنگی زرد متمایل به سبز تا کاهی است.

2- چگونه روغن زیتون اصل را تشخیص دهیم؟

طعم روغن زیتون اصل کمی تند و تلخ است. روغن زیتون تقلبی یا فاسد، معمولاً رنگی کدر دارد و طعم آن چرب بوده و شبیه موم یا مدادهای شمعی است. روغن‌هایی که قیمت بسیار پایینی دارند، قابل اعتماد نیستند و برای خرید فقط به محصولاتی اعتماد کنید که از تاریخ تولیدشان نهایتاً یک سال گذشته باشد.